Programmabegroting 2024 : Last, but not least ! Tijd voor een nieuwe bestuurscultuur, niet enkel in Den Haag…..
Wat we wel lezen is dat eerst de basis op orde moet zijn. Wat wordt hiermee bedoeld ? Hoe kan het dat een organisatie die al tientallen jaren opereert, de basis niet op orde heeft ? Niet weet wat de behoeftes zijn van de inwoners ? Wat is hier jarenlang misgegaan ?
We zoemen nog wat verder in. Als eerste de woningbouw. We willen een passend aanbod. Wat is een passend aanbod ? De bouw van 500 extra woningen in Beneden Leeuwen en 0 in Altforst ? SMW hoort in deze gemeente van jong tot oud roepen dat er voor hen geen geschikte, betaalbare woonruimte beschikbaar is. Toch beweren we als gemeente al 10 jaar lang dat we de juiste woningen op de juiste plaats bouwen. Op onze vraag wat er het afgelopen jaar is gebouwd en er in 2024 gebouwd gaat worden blijft het antwoord uit. Hoe kunnen wij zo als Raad controleren of de opgestelde uitvoeringsagenda van de woonvisie wordt uitgevoerd. Hebben wij het afgelopen jaar 30 % sociale huurwoningen gebouwd ? Hebben wij 20 – 25 % betaalbare koopwoningen gebouwd. ? Hebben wij dit jaar 20 % levensloopbestendige woonruimte gebouwd voor de 1800 75 plussers in onze gemeente ? We weten het simpelweg niet, of misschien toch wel, maar we gooien er nog maar eens een onderzoek tegenaan, dat maar liefst 1 jaar gaat duren. Op zoek naar een antwoord, waarvan iedereen in deze zaal al bij voorbaat het antwoord kent. Dus ook in 2024 zullen we ons niet gaan houden aan de afspraken in de woonvisie, dit terwijl de urgentie hoog is. Over urgentie gesproken : ik sprak laatst een moeder met kind van 12, dat door een scheiding zonder woning kwam te staan. Het antwoord op haar vraag aan deze gemeente naar woonruimte was : “Ga maar naar de daklozenopvang in Tiel.” Hoe zo voor iedereen een geschikte woning ? Wellicht toch maar eens werk maken van Tiny houses en flex woningen ? Tot slot vraagt SMW zich af hoe de BSR zijn werk goed kan doen, als wij als gemeente niet eens kunnen zeggen hoeveel nieuwbouwwoningen er zijn opgeleverd dit jaar ?
Op het terrein van maatschappelijke zaken lezen we een trits van maar liefst 17 activiteiten. Welke activiteiten gaan we nu echter zichtbaar voor onze inwoners in 2024 uitvoeren ? Welk budget is hiermee gemoeid ? En hoe gaan we o.a. de gelden voor het Gala akkoord inzetten in 2024 ? Moeten we de beschikbare gelden voor 2023 al als verloren beschouwen ?
We zien dat er 483 jongeren een beroep doen op de jeugdzorg. 483 ! Dit zijn dus 16 volle klaslokalen van 30 leerlingen of te wel een IKC in Benden Leeuwen vol met zorgleerlingen. Hoe denkt de wethouder dit aantal in 2024 te gaan verminderen en wat is daarbij zijn streefcijfer ? Gaan er extra middelen ingezet worden om dit grote probleem aan te pakken ? Wij zien dit niet terug in de begroting.
We zien wel 25 jeugdigen met een uitkering volgens de participatiewet. Vorig jaar was dit aantal 17. In plaats van een afname, een toename dus. Welke extra aanpak kunnen wij in 2024 tegemoet zien om deze jongeren aan het werk, dan wel aan de studie te krijgen ? Of gaan we verder op de oude weg en gaan we géén stapje extra zetten. Laten we deze jongeren uit de boot vallen ? Een mooi bruggetje naar het volgende onderwerp. De Maasveren.
De Maasveren gaan we toekomstbestendig laten maken, lezen we. Een heel nobel streven natuurlijk, maar vertel ons dan wat je verstaat onder toekomstbestendig. Hoe gaat dat er uit zien en wat gaan wij hier als gemeente in investeren ? De realisatie aanpak warmtetransitie staat gepland voor 2025. Is er dan al een plan van aanpak en hoe ziet dit er dan in grote lijnen uit ? Verder missen wij het biodiversiteitsplan in de planning van 2024. Gaan we dit binnenkort vaststellen en in 2024 uitvoeren ? Met welk budget gaan we dat dan doen ? Welke aanvullingen hebben de dorpenvisies opgeleverd voor dit plan en waarom is het ZLTO niet betrokken bij het opstellen van het plan ?
“De parels van onze gemeente zijn zichtbaar “ lezen we. Wat wordt bedoeld met de parels van de gemeente en op welke manier moeten die zichtbaar zijn, of zichtbaar worden gemaakt ? Van welke partij komt deze wens ? En wat gaat dat kosten ?
We zeggen dat we burgerparticipatie belangrijk vinden en willen graag een transparante organisatie zijn. Doelstellingen die het vertrouwen van onze inwoners in de politiek zeker zouden kunnen laten toenemen. Maar in de praktijk bewerkstelligen we het omgekeerde. Raadsleden moeten meer dan eens lang wachten op antwoorden op door hen gestelde vragen. Vele vragen zijn nodig omdat de informatievoorziening richting de Raad nogal te wensen overlaat. Denk hierbij nog maar eens terug aan het onderwerp opvang Oekraïners. Bij een volledige informatie vanuit het college zouden vele vragen niet nodig zijn geweest en zouden er wellicht andere beslissingen zijn genomen. Welk beeld roep je op bij je inwoners als gemeente, als je met enige regelmaat achter gesloten deuren vergadert zoals over de opvang van de Oekraïners, Bert’s Animal Farm, het Hanzehuys, de Megastallen en Over de Maas. Gaan we nu eindelijk eens het vergaderen achter gesloten deuren bij hoge uitzondering toepassen en wordt geheimhouding voor eens en altijd tijdelijk ? Ook richting de pers valt WMW met enige regelmaat op door slechts summier of geen informatie te geven.
Hoe transparant zijn wij als gemeente als het gaat om aankoop, verkoop, huur en verhuur van onroerend goed ? We werken met overheidsgeld, geld dat in feite van onze inwoners is. We moeten hier goed en zuiver mee omgaan. Gaan we daarom vanaf 2024 ons als gemeente houden aan het Didamarrest en transacties communiceren met onze inwoners, zodat voortaan elke inwoner onroerend goed kan huren of kopen van de gemeente en dit niet langer blijft voorbehouden aan een select groepje van connecties ?
We zijn benieuwd naar de antwoorden op onze vragen in dit betoog. Het zou wellicht een sprankje hoop kunnen geven op een nieuwe bestuurscultuur.
Ik dank u voor uw aandacht.